Relay là gì ? Rơ le là gì ? Rơ le trung gian hoạt động như thế nào ? Cách sử dụng relay trung gian để điều khiển ON OFF. Cấu tạo của rơ le như thế nào ? Rơ le trung gian được sử dụng ở đâu ? Cách đấu dây rơ le trung gian. Hướng dẫn sử dụng relay trung gian. Phân loại rơ le trung gian phổ biến trong công nghiệp. Bạn đang xem: Sơ đồ chân rơ le trung gian
Chúng ta thường hay nghe đến rơ le hay relay khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Vậy thiết bị này là gì ? Cấu tạo như thế nào. Trong bài viết này tôi sẽ nhắc lại kiến thức cơ bản liên quan đến rơ le và ứng dụng của rơ le trong công nghiệp hiện nay.
Rơ le được phiên âm ra từ chữ Relay trong Tiếng Anh. Đây là thiết bị có chức năng giống như một công tắc để đóng ngắt thiết bị. Thông thường một rơ le sẽ có hai trạng thái là thường hở (NO) và thường đóng (NC). Khi có xung kích thì hai trạng thái đó sẽ được chuyển đổi. Trong công nghiệp hiện nay, rơ le được sử dụng rất phổ biến trong mạch điện, tủ điện. Có ba loại rơ le phổ biến là: rơ le trung gian, rơ le thời gian và rơ le nhiệt. Trong bài viết này tôi sẽ giới thiệu loại rơ le trung gian vì nó là phổ biến nhất. Cách đấu dây rơ le trung gian
1. Relay là gì ? Relay và Rơ-le thì nên gọi như thế nào cho đúng ?
Relay là tên gọi theo tiếng Anh, còn Rơ le là do chúng ta phiên âm sang tiếng Việt để sử dụng dễ hơn. Như vậy Relay và Rơ le chính là một. Trên thực tế chúng ta còn gọi là dạng tiếp điểm khô và tiếp điểm ướt. Ngoài ra một số bạn còn gọi là tiếp điểm thường đóng, thường hở. Vậy thực sự Relay là thiết bị gì ?
Theo Wiki, Relay là một công tắc hoạt động bằng điện. Nó bao gồm một tập hợp các tiếp điểm đầu vào cho một hoặc nhiều tín hiệu điều khiển. Một Relay có thể có nhiều tiếp điểm như tiếp điểm thường hở, tiếp điểm thường đóng hoặc kết hợp cả hai loại trên.
Nói một cách dễ hiểu hơn thì Relay giống như một thiết bị điều khiển đóng, ngắt. Khi có tín hiệu kích thì nó sẽ đóng hoặc ngắt. Ví dụ relay thường hở thì khi có tín hiệu kích nó sẽ đóng tiếp điểm. Nếu so sánh với công tắc đèn thì relay cũng có nguyên lý hoạt động tương tự nhưng đối với công tắc thì chúng ta phải tác động vào còn relay thì cần tín hiệu kích.
2. Rơ le trung gian là gì ? Cách đấu dây rơ le trung gian
Rơ le trung gian được cấu tạo từ nam châm điện và hệ thống các tiếp điểm đóng/cắt. Được thiết kế nhỏ gọn, dễ dàng lắp đặt và thay thế nên loại rơ le này được sử dụng rất phổ biến hiện nay. Nguyên lý hoạt động của rơ le trung gian như sau:
Khi cấp nguồn điện định mức vào thì cuộn hút sẽ trở thành nam châm điện và hút lẫy tiếp điểm. Khi đó tiếp điểm NO sẽ đóng lại và tiếp điểm NC sẽ mở ra. Như hình trên, chúng ta thấy được hình vẽ khái quát cấu tạo và nguyên lý hoạt động của nó. Cách dấu dây rơ le trung gian
Một ví dụ đơn giản để chúng ta hiểu được rơ le và nguyên lý làm việc của nó:
Bài toán yêu cầu cảm biến áp suất gắn trên đường ống dẫn khí loại 0-10 bar. Yêu cầu áp dưới 1 bar phải điều khiển van đẩy khí vào tăng áp; và trên 9 bar phải giảm áp. Trường hợp này; ta dùng con cảm biến 0-10 bar và calip bộ điều khiển áp suất trong phạm vi đóng ngắt 1…9 bar. Tuy nhiên, bộ điều khiển chỉ output ra relay 12V chẳng hạn. 12V này chắc chắn không kích được bơm. Do vậy cần đấu thêm 1 con relay trung gian nhằm đưa điểm đóng ngắt ở trạng thái 12V sang 220V nhằm điều khiển bơm giúp tăng giảm áp.
3. Phân loại rơ le trung gian và hướng dẫn đấu nối
Trên thực tế hiện nay, người ta phân loại rơ le trung gian dựa vào số chân tiếp điểm của nó và mức điện áp mà nó hoạt động. Mức điện áp trong công nghiệp sử dụng cho rơ le thường là 5VDC, 12VDC, 24VDC hoặc 220VAC. Còn đối với tiếp điểm thì sẽ có loại có 1 tiếp điểm, 2 tiếp điểm, 4 tiếp điểm... Tùy vào rơ le loại nào mà chúng ta sẽ có cách đấu dây cho phù hợp.
Xem thêm: Hướng dẫn tra cứu vận đơn của viettel post nhanh chóng, chuẩn xác nhất!
♦ Đấu dây cho rơ le trung gian 5 chân
Đây là loại được sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Trong đó 2 chân được dùng cấp nguồn. Và 3 chân còn lại sẽ là 1 chân chung, 2 chân tiếp điểm NO NC. Chúng ta có thể nhìn ký hiện trên thiết bị hoặc sử dụng VOM đo để xác định các chân này.
♦ Cách Đấu dây rơ le trung gian 8 chân
4. Ứng dụng của rơ le trung gian trong công nghiệp
Với nhiều ưu điểm vượt trội, rơ le trung gian được sử dụng rất phổ biến hiện nay. Như hình trên chúng ta thấy thiết bị này được tích hợp trong mạch điện tử dân dụng hay công nghiệp. Với kích thước nhỏ gọn chúng ta có thể dễ dàng thay thế, tháo lắp. Ngoài ra, trong công nghiệp chúng ta cũng cần sử dụng relay trong ứng dụng điều khiển nhiệt độ, độ ẩm, giám sát áp suất trong đường ống, theo dõi mức nhiên liệu nguyên liệu hay mức nước trong tank chứa….
Đối với công nghiệp thì chúng ta sẽ tiếp xúc với Relay nhiệt, Relay bảo vệ quá dòng hoặc quá áp. Chức năng của nó sẽ là ngắt nguồn khi dòng hoặc áp vượt ngưỡng mà chúng ta đã cài đặt trước đó. Vì đôi khi sự cố xảy ra làm quá tải hệ thống nhưng không phát hiện kịp thời có thể gây ra hậu quả vô cùng nghiêm trọng.
Relay là gì ?
Đối với ngành công nghiệp lúc bấy giờ. Relay được xem là một trong những linh phụ kiện điện tử rất quan trọng Giao hàng can đảm và mạnh mẽ trong dây chuyền sản xuất sản xuất so với bất kể xí nghiệp sản xuất nào
Đặc biệt; việc sử dụng relay điều khiển bảo vệ mạch – Bảo vệ quá áp giúp tiết kiệm khá nhiều chi phí trong sản xuất. Vậy
Rơle trung gian là gì < Relay 5 chân >">> < Relay 5 chân > < Relay 8 chân >">> < Relay 8 chân > < Relay 14 chân >">> < Relay 14 chân >Rơle thời gian là gì< Role thời gian on delay (dạng cơ) > < Rơ le thời gian điện tử >
Relay là gì < Role là gì >
Relay hay còn người việt nam biến tấu là Rơ le ( role ). Chúng ta hiểu nôm na thì đó chính là một loại mạch điện tử có công dụng như một công tắc nguồn đóng ngắt thiết bị dạng on / off .
Trường hợp này ; ta dùng con cảm ứng 0-4 bar và calip bộ tinh chỉnh và điều khiển áp suất trong khoanh vùng phạm vi đóng ngắt 1 … 3,5 bar. Tuy nhiên ; bộ tinh chỉnh và điều khiển chỉ output ra relay 12V ví dụ điển hình .12V này chắc như đinh không kích được bơm. Do vậy cần đấu thêm 1 con relay trung gian nhằm mục đích đưa điểm đóng ngắt ở trạng thái 12V sang 220V nhằm mục đích điều khiển và tinh chỉnh bơm giúp tăng giảm áp .Đó chính là hàng loạt thực chất của một dòng role điều khiển và tinh chỉnh. Hiện nay ; thị trường có 3 loại relay thông dụng mà tất cả chúng ta hay gặp trong xí nghiệp sản xuất :
Relay trung gian
Relay thời gian
Và relay nhiệt
Rơle trung gian là gì
Rơ le trung gian hay còn gọi là rơle kiếng. Đơn giản nó là một thiết bị trung gian sử dụng trong việc linh động kích giảm nguồn nhằm mục đích tương thích với nguồn cần đóng ngắt thiết bị. Có nghĩa là loại relay này khi nhận được những tín hiệu PNP, NPN hoặc những tín hiệu relay output ra từ bộ điều khiển và tinh chỉnh. Nó sẽ lập tức output ra 1 relay khác có dòng điện áp cao hơn để tinh chỉnh và điều khiển thiết bị
Nói về role trung gian tất cả chúng ta có 3 loại thường gặp chính :
< Relay 5 chân >
Việc xác lập những chân của 1 loại module relay nhằm mục đích mục tiêu phân biệt relay loại 4 chân, 5 chân 8 chân hoặc 14 chân để đưa vào sử dụng không hề khó khăn vất vả. Ví dụ như hình trên đang là loại role 5 chân 12 v .Trong đó 12V được bộc lộ rõ ràng trên thiết bị. Còn về những chân relay tất cả chúng ta chỉ việc đếm những chân inox là xác lập được
Tùy vào từng loại relay 5 chân mà có những nguồn như 5V dc – 12V – 220V theo nhu yếu. Và tổng thể đều được ký hiệu rõ ràng trên từng loại sản phẩm. Bên cạnh đó tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm cụ thể hơn trong datasheet đi kèm thiết bị
Cấu tạo của relay 5 chân
Bao gồm 1 cuộn dây cấp nguồn và 2 cặp tiếp điểm. Trong đó 1 cặp tiếp điểm thường đóng và 1 cặp thường mở
Nguyên lý hoạt động relay 5 chân
Bình thường ; khi không có nguồn vào thì chân 30 và 87 là tiếp điểm mở. Đồng thời chân 30 và 87 a tiếp điểm đống lại. Khi ta cấp nguồn vào cuộn dây thì lập tức cuộn nam châm hút phía trong relay sẽ hút 1 lực làm cho chân số 30 và 87 đóng lại tạo thành cặp tiếp điểm thường đóng. Đồng thời tiếp điểm 30 và 87 a sẽ hở ra
Cách đấu dây rơle 5 chân
Dưới đây là sơ đồ minh họa cách đấu dây cho mạch kích dòng relay 5 chân đơn thuần và chuẩn xác nhất
> < Relay 8 chân >
Là 1 con relay có 8 chân inox như hình trong đó 2 chân cấp nguồn và 2 cặp tiếp điểm đóng mở điều khiển và tinh chỉnh .
Như hình phía dưới ta thấy relay được bọc 1 lớp kính trong nhìn xuyên thấu bộ phận bên trong. Chính cho nên vì thế những dòng rơ le này thường được đồng đội kỹ thuật gọi tắt là rơ le kiếng
Sơ đồ chân relay 8 chân
Theo sơ đồ đấu relay 8 chân phía trên tất cả chúng ta sẽ thấy 2 cặp tiếp điểm thường đóng và thường mở
Hình trên mình chỉ là hình mình họa để mình diễn đạt rõ cách đấu relay loại 8 chân để bạn đọc dễ tìm hiểu thêm
Theo hình ta đấu cấp nguồn 12 – 24 – 220V tùy loại vào chân 1 và 5 của cuộn dây .Trong đó 2 cặp tiếp điểm thường mở 2-4 và 6-8. Còn 2 cặp thường đóng là 2-3 và 6-7
Nguyên lý hoạt động relay 8 chân
Cũng giống như nguyên tắc loại relay 4 hoặc 5 chân. Dòng relay 8 chân khi chưa có nguồn thì cặp 2-4 và 6-8 ở dạng thường mở. 2-3 và 6-7 dạng thường đóng .Khi ta cấp nguồn lập tức 2-4 và 6-8 đóng lại như hình trên. Đồng thời 2 cặp cực kia mở ra
Ví dụ relay 12 v 8 chân có nghĩa là con rơle này có 8 chân nguồn cấp cho nó 12V
> < Relay 14 chân >
Con relay kiếng loại 14 chân thực tế nó có tổng 4 cặp tiếp điểm. Trong đó; 13 và 14 luôn là chân cuộn dây cấp nguồn
Về nguyên tắc và cách đấu dây relay 14 chân trọn vẹn tựa như như trên .
Nguyên lý hoạt động của relay trung gianTừ những thông tin trên ta Kết luận :Khi tất cả chúng ta đưa nguồn cấp dạng 12V – 24V – 220V. Tùy loại Rơle thì lập tức những tiếp điểm đóng của relay kiếng sẽ chuyển thành tiếp điểm thường mở. Đồng thời những tiếp điểm đang mở trong relay lại đưa về dạng thường đóng
Rơle thời gian là gì
Một loại role thông dụng khác chính là relay thời gian. Vậy câu hỏi đặt ra loại Rơ le thời gian là gì ?
Rơ le thời hạn nó là một loại relay trung gian nhưng được tích hợp thêm phần hiệu chỉnh được sử dụng trong nghành tự động hóa là đa phần. Tức là tất cả chúng ta hoàn toàn có thể calip linh động thời hạn đá relay trễ trong việc tinh chỉnh và điều khiển đóng ngắt thiết bị
Con relay thời hạn gồm có 2 loại : Cơ và điện từ
< Role thời gian on delay (dạng cơ) >
Con rơle thời hạn này có cấu trúc khá đơn thuần. Phía lớp trong là lớp vi mạch nhỏ + nam châm hút điện + phối hợp màn hình hiển thị hiệu chỉnh thời hạn đá relay nằm ở sau mặt kiếng bảo vệ
Màn hình này cũng được chia vạch và có kim xoay ý nhưng mặt chiếc đồng hồ đeo tay áp suất
Các tiếp điểm relay đóng ngắt
Lớp vỏ bảo vệ bên ngoài là lớp nhựa. Phần dưới là chân những tiếp điểm đầu ra. Phía sau cuối là cái đế bọc những tiếp điểm này lại
Dòng rơ le thời hạn này có 2 dòng đó là dòng 8 chân và dòng rơ le 14 chân
Cách đấu dây rơle thời gian on delay
Dựa vào hình ta thấy Chân số 2 và số 7 là chân cấp nguồn cho thiết bị relay
Các tiếp điểm thường mở như chân 1 và chân 3. Trong khi 2 chân 1 và 4 là những tiếp điểm thường đóng của rơ le
Chân số 5 và chân số 8 mặc dùng cũng là 2 dạng tiếp điểm thường đóng nhưng thời hạn mở lại chậm hơn
Tiếp điểm số 6 và số 8 là 2 tiếp điểm thường mở nhưng khi đóng lại chậm
Nguyên lý hoạt động rơ le thời gian on delay
Phân tích dễ hiểu thế này :Khi ta cấp 1 nguồn vào con rơ le này thì lập tức những tiếp điểm 1 và 3 sẽ đóng lại. Đồng thời tiếp điểm 1 và 4 sẽ mở ra ngay lập tức. Đây được xem là tiếp điểm dạng không tính thời hạn. ” Tức là ” cứ có điện điều khiển và tinh chỉnh là nó lập tức đóng mở
Trong khi những tiếp điểm đóng chậm / mở chậm trọn vẹn không biến hóa vị trí. Và chúng chỉ đổi khác khi ta calip kim chỉ trên mặt đồng hồ đeo tay con rơ le .Ví dụ : Chỉnh kim tới 5 phút. Điều này có nghĩa là khi cấp nguồn vào những vị trí đóng chậm ( 5-8 ) / mở chậm ( 6-8 ) thì sau 5 phút vị trí đóng sẽ thành mở và vị trí mở sẽ đóng lại. ” Tức là ” Nó sẽ tính thời hạn sau đó mới đóng mở
< Rơ le thời gian điện tử >
Là những bộ điều khiển và tinh chỉnh có màn hình hiển thị LED hiển thị mà tất cả chúng ta thường thấy. Loại Rơle điện tử này thường có 1 input nguồn vào và 1 output đầu ra
Về phần input nó hoàn toàn có thể nhận bất kể tín hiệu nào từ những tín hiệu analog 4-20 m
A 0-10 V hay 0-5 V …. Hoặc những tín hiệu từ thiết bị đo nhiệt độ, áp suất, lưu lượng … Sau đó xuất ra 2 relay điện tử tương ứng để điều khiển và tinh chỉnh thiết bị
Input đa dạng các nguồn tín hiệu
Độ chính xác cao
Cài đặt 2 điểm on/off điều khiển tự do
Độ bền cao
Nguyên lý làm việc của rơ le điện từ
Khi 1 dòng analog dạng 2 dây truyền về con rơ le điện tử lập tức vi mạch trong relay sẽ quy đổi thành 2 nhánh relay điều khiển và tinh chỉnh đóng mở utput ra từ 2 đầu truyền về thiết bị điều khiển và tinh chỉnh. Đây chỉ là một trong những nguyên tắc loại relay điện từ thông dụng
< Rơle thời gian 24h >
Là một bộ rơle được thiết lập mặc định sau 24 giờ sẽ đá relay hoán đổi công tác làm việc đóng ngắt thiết bị
Một ưu điểm của dòng rơ le thời gian 24h đó chính là nó vừa được cấp nguồn 220V. Tuy nhiên; dòng này vẫn được tích hợp thêm pin nhằm mục đích phòng khi mất điện con relay vẫn chạy đúng theo trình tự đã cài đặt từ trước
Chúng ta hoàn toàn có thể setup role thoi gian 24 h này ở bất kỳ khung giờ nào cần đá relay điều khiển và tinh chỉnh
Rơ le nhiệt là gì
Relay nhiệt là một thiết bị khá quan trọng trong việc bảo vệ quá tải của động cơ. Nó là thiết bị đóng ngắt một cách tự động hóa
