Khổng Tử được mệnh danh là Bậc Thánh nhân trong cuộc sống, được nhiều người kính trọng. Hãy cùng Vanhoadoisong xem qua những câu nói của Khổng Tử đầy tính triết lý mà ông đã để lại cho hậu thế nhé. Bạn đang xem: Lời răn dạy của khổng tử
Khổng Tử là ai?
Khổng Phu Tử hoặc Khổng Tử là danh hiệu tôn kính của hậu thế cho Khổng Khâu, tự Trọng Ni, nhà khai sáng Nho giáo, đồng thời là giảng sư và triết gia lỗi lạc bậc nhất vùng Á Đông.Khổng Tử cùng với Đức Phật Thích Ca Mâu Ni và Lão Tử được coi là 3 nhà tư tưởng có ảnh hưởng lớn nhất tới Văn hóa Á Đông và cả 3 người đã sống trong cùng một thời kỳ lịch sử.
Ông đã dành cả cuộc đời để nghiên cứu các vấn đề về đạo đức và mối quan hệ của con người, cũng như muôn vàn các khía cạnh khác của cuộc sống. Triết học của ông nhấn mạnh sự tu dưỡng đức hạnh cá nhân, sự chính xác của các mối quan hệ xã hội, đạo đức,…
Khổng Tử là ai?Những triết lý của Khổng Tử
Những câu nói hay của Khổng Tử về người quân tử
1. Ngồi bàn tiệc đừng ra vẻ anh hùng, rượu đã làm cho nhiều người gục ngã.
2. Người tài đức làm rồi mới nói, họ nói theo những việc đã làm.
3. Điều mà người quân tử suy nghĩ và trằn trọc chính là “đức hạnh”, điều mà kẻ tiểu nhân ngày đêm lo nghĩ chính là bổng lộc, lợi ích.
4. Quân tử giúp người không bao giờ so đo tính toán, kẻ tiểu nhân so đo tính toán mà không giúp người. Người quân tử hòa mình, không cùng người khác câu kết; kẻ tiểu nhân lại câu kết, móc mỉa người khác mà không hòa mình cho dù bề ngoài thì tỏ ra hòa mình với mọi người.
5. Nếu có người khạc nhổ sau lưng bạn, điều đó có nghĩa là bạn đang ở phía trước họ.
6. Nếu ghét một người có nghĩa là bạn đang thất bại trước người đó.
7. Làm ơn đừng cầu mong đền đáp, cầu mong đền đáp ấy là người có mưu tính.
8. Người không có chữ Tín sẽ không làm nên việc gì cả.
9. Trước khi bạn bắt tay trả thù ai đó, hãy đào hai cái mộ.
Điều mà người quân tử suy nghĩ và trằn trọc chính là “đức hạnh”, điều mà kẻ tiểu nhân ngày đêm lo nghĩ chính là bổng lộc, lợi ích.10. Người quân tử nghiêm khắc với mình, người tiểu nhân lại khắt khe với người.
11. Người tài đức làm rồi mới nói, họ nói theo những việc đã làm.
12. Mất niềm tin vào bạn bè còn xấu hổ hơn bị bạn bè lừa dối.
13. Điều mà người quân tử suy nghĩ và trằn trọc chính là “đức hạnh”, điều mà kẻ tiểu nhân ngày đêm lo nghĩ chính là bổng lộc, lợi ích.
14. Thấy lợi đừng nhúng tay ngay, nhúng tay có ngày hắc ám tâm trí.
15. Có 3 dạng bạn bè ích lợi và có 3 dạng làm nguy hại. Bạn ngay thẳng, bạn trung thực và bạn học rộng hiểu nhiều là bạn lợi ích. Bạn làm bộ làm tịch, bạn ưa chiều chuộng và bạn hay gian xảo, nịnh bợ là bạn nguy hiểm.
16. Người quân tử yêu cầu đó là bản thân, loại tiểu nhân yêu cầu đó là mọi người.
17. Người quân tử luôn hướng lên, hướng xa, kẻ tiểu nhân thì lại càng ngày hướng xuống dưới.
18. Điều mà người quân tử suy nghĩ và lo âu chính là “đức hạnh”, điều mà kẻ tiểu nhân đăm chiêu lo nghĩ chính là bổng lộc, lợi ích.
19. Có kiến thức thì không nghi ngờ, có lòng nhân thì không ưu tư, có dũng cảm thì không sợ hãi.
Những câu nói hay của Khổng Tử về người quân tửNhững câu nói hay của Khổng Tử về cách sống
1. Ai chinh phục được chính bản thân mình thì họ chiến binh hùng mạnh nhất.
2. Đừng bao giờ làm bạn với những người không có gì tốt hơn mình.
3. Mỗi khi cơn tức giận nổi lên, hãy suy nghĩ về những hậu quả sẽ diễn ra.
4. Sự im lặng là người bạn thật sự và không biết phản bội.
5. Bằng ba phương pháp chúng ta có thể học được sự khôn ngoan: Thứ nhất, bởi sự quán chiếu chính là cao quý; thứ hai, bằng cách bắt chước, cách này dễ nhất và thứ ba là bằng kinh nghiệm, đó là cách cay đắng nhất.
6. Khả năng của con người sẽ không bao giờ bắt kịp được nhu cầu xã hội.
7. Những gì người có địa vị cao thường tìm kiếm là ở bản thân mình; những gì người có địa vị thấp bé thường tìm kiếm là ở những người khác.
8. Bất cứ nơi nào bạn đi, hãy đi bằng tất cả trái tim.
9. Hãy đưa hướng dẫn cho những người tìm kiếm kiến thức sau khi họ đã phát hiện ra sự thiếu hiểu biết của chúng ta.
10. Danh không chính, lời chẳng xuôi.
Những câu nói hay của Khổng Tử về cách sống11. Nghĩ đến cơ thể thì đừng mong cầu không tật bệnh, vì không tật bệnh thì tham dục dễ sanh.
12. Lỗi lầm thật sự là có lỗi nhưng không sửa đổi nó.
13. Mọi thứ đều có vẻ ngoài tuyệt vời nhưng không phải ai cũng nhìn thấy điều đó.
14. Khi bạn yêu một điều gì có nghĩa là bạn muốn điều đó sống.
15. Cứu xét tâm tính thì đừng mong không khúc mắc, vì không khúc mắc thì sở học không thấu đáo.
16. Dùng thì đừng nghi ngờ, nghi ngờ thì đừng dùng.
17. Có kiến thức – không nghi ngờ, có lòng nhân – không ưu tư, có dũng cảm – không sợ hãi.
18. Dở nhất trong trong cách cư xử là không thấy lỗi sai của mình.
19. Vô minh là đêm của tâm, nhưng đêm đó là đêm không có trăng và sao.
20. Học mà không đăm chiêu là vô ích, suy nghĩ mà không học là hiểm nghèo.
Học mà không đăm chiêu là vô ích, suy nghĩ mà không học là hiểm nghèo.Những câu nói hay của Khổng Tử về thành công
1. Làm việc đừng mong dễ dàng thành công. Vì nếu dễ dàng thành công thì bản thân thường kiêu ngạo.
2. Ai cũng có quyền được học hành, được hưởng nền giáo dục, không phân biệt loại người.
3. Hãy tìm ngọn nến nhỏ để thắp lên, đừng ngồi đó nguyền rủa bóng tối nữa.
Xem thêm: Điểm chuẩn cao đẳng cao thắng điểm chuẩn 2020, cập nhật điểm chuẩn mới nhấ
4. Học cho rộng, hỏi cho kỹ, nghĩ cho thấu đáo, phân biệt cho rõ, làm cho hết sức.
5. Một người không suy nghĩ và lập kế hoạch lâu dài sẽ gặp rắc rối ngay tại cửa nhà mình.
6. Nhìn vào những lợi ích nhỏ nhặt sẽ cản trở hoàn thành những việc lớn lao.
7. Sự nghiệp đừng mong bằng phẳng dễ đi, vì không gặp phải thử thách nguyện không bất khuất.
8. Hãy chọn công việc mà bạn thích, bạn sẽ không phải làm việc ngày nào trong cuộc sống của mình.
9. Sự nghiệp không nên cầu mong không có chông gai, trắc trở vì không có sự nghiệp, ý chí sẽ không vững vàng.
10. Không quan trọng việc bạn đi chậm thế nào, miễn là đừng bao giờ dừng lại.
Những câu nói hay của Khổng Tử về thành công11. Người không biết lo xa sẽ gặp phải phiền hà trước mắt.
12. Đừng lo mình không có chức vị, chỉ lo mình không đủ tài để nhận lấy chức vị đó.
13. Trong đời đừng cầu không thử thách, vì không thử thách thì kiêu xa nổi dậy.
14. Kẻ ngốc khinh miệt lời khuyên tốt, người khôn ngoan sẽ ôm nó vào lòng.
15. Đá quý không thể được đánh bóng mà không có ma sát, con người không thể tốt lên mà không trải qua kỉ luật.
16. Bản chất của kiến thức là có nó và áp dụng nó, nếu không có kiến thức, hãy thú nhận sự thiếu hiểu biết của bản thân.
17. Giống như nước, người khôn ngoan sẽ biết thích nghi với nghịch cảnh.
18. Cây dừa dẻo dai luôn sống sót qua cơn bão, cây sồi hùng vĩ thường gãy đổ sau cơn mưa.
19. Những người ở đẳng cấp khác nhau sẽ có những hành động khác nhau. Việc họ làm gì sẽ nói lên họ là con người như thế nào trong cuộc sống.
20. Khi biết rằng đó là những mục tiêu không thể đạt được, đừng điều chỉnh mục tiêu – hãy điều chỉnh hành động.
Những bài học Khổng Tử dạy
Bài học về bảy điều vô ích
1. Tâm còn chưa thiện, phong thủy vô ích.
2. Bất hiếu cha mẹ, thờ cúng vô ích.
3. Anh em không hòa, bạn bè vô ích.
4. Làm việc bất chính, đọc sách vô ích.
5. Làm trái lòng người, thông minh vô ích.
6. Không giữ nguyên khí, thuốc bổ vô ích.
7. Thời vận không thông, mưu cầu vô ích.
Bài học về bảy điều vô íchLời dạy của Đức Khổng Tử
1. Đừng làm điều mình không thích với người khác. Đối với quê hương, gia đình ruột rà nên tránh gây thù, chuốc oán.
2. Không nhìn điều sai trái, không nghe điều bậy bạ, không nói điều vu khống, không làm điều càn quấy.
3. Chúng ta nên cảm nhận đau khổ, nhưng chúng ta không nên bị chìm dưới áp lực của nó.
4. Chỉ có sự khôn ngoan và ngu ngốc nhất của con người là không bao giờ thay đổi.
5. Hiếu thảo là cội nguồn của đạo đức.
6. Tôi nghe nhưng tôi sẽ quên, tôi thấy và tôi sẽ nhớ, tôi làm và tôi sẽ hiểu.
7. Hiểu những gì mình cảm giác được và không cảm giác được đó chính là tri thức thực sự.
Lời dạy của Đức Khổng TửTrên đây là Những triết lý, lời dạy, những câu nói của Khổng Tử mà chúng mình muốn chia sẻ đến bạn. Chúc bạn luôn hạnh phúc nhé.
Khi các chủ thể tiếp cận với Nho giáo thì chắc hẳn không quá xa lạ với cái tên Khổng Tử với những lời dăn dạy con người sống cần có đức, có hiếu và có lễ nghi, cách ứng xử của mỗi con người trong xã hội. Khổng Tử được nói đến là một bậc nhân tài xuất chúng mà rất nhiều người theo đạo nho giáo luôn tôn thờ và hướng theo. Vậy Khổng Tử là ai? 100 lời dạy của Đức Khổng Tử và ý nghĩa? Trong nội dung bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ gửi tới quý bạn đọc nội dung liên quan đến vấn đề này như sau:
Luật sư tư vấn luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài: 1900.6568
Mục lục bài viết
1. Khổng Tử là ai?
Khổng Tử, sinh năm 551, tại tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc ngày nay, là nhà giáo, nhà triết học và nhà lý luận chính trị nổi tiếng nhất Trung Quốc, người có những ý tưởng đã ảnh hưởng sâu sắc đến nền văn minh của Trung Quốc và các nước Đông Á khác.Khổng Tử sinh ra gần cuối thời đại được lịch sử Trung Quốc gọi là thời Xuân Thu (770–481 TCN). Nhà của ông ở Lu, một bang miền đông Trung Quốc, nơi ngày nay là tỉnh Sơn Đông miền trung và tây nam. Giống như các quốc gia khu vực khác vào thời điểm đó, Lu bị ràng buộc với triều đình nhà Chu (1045–221 TCN) thông qua lịch sử, văn hóa, mối quan hệ gia đình (kéo dài từ khi thành lập triều đại, khi họ hàng của các nhà cai trị nhà Chu bị coi là người đứng đầu các quốc gia trong khu vực), và các nghĩa vụ đạo đức.
Theo một số báo cáo, tổ tiên ban đầu của Khổng Tử là người Kong từ nước Tống – một gia đình quý tộc đã sản sinh ra một số cố vấn lỗi lạc cho các nhà cai trị nhà Tống. Tuy nhiên, vào giữa thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên, gia đình này đã mất đi vị thế chính trị và phần lớn tài sản của họ, và một số Kong – ông cố của Khổng Tử – đã chuyển đến bang Lu.
Những quý ông bình thường (shi) không được hưởng quyền lợi di truyền nào mà tổ tiên của họ đã từng được hưởng ở thời Tống. Các quý ông bình thường của cuối triều đại nhà Chu có thể tự hào về khả năng được tuyển dụng của họ trong quân đội hoặc ở bất kỳ vị trí hành chính nào bởi vì họ được giáo dục về sáu nghệ thuật lễ nghi (xem bên dưới Lời dạy của Khổng Tử), âm nhạc, bắn cung, đánh xe ngựa, viết lách và số học.
Nhưng trong hệ thống phân cấp xã hội thời đó, họ chỉ cao hơn dân gian một bậc. Cha của Khổng Tử, Shu-liang He, đã từng là một chiến binh và làm quản hạt ở Lỗ, nhưng ông đã là một ông già khi Khổng Tử được sinh ra. Cuộc hôn nhân trước đó đã sinh cho ông chín cô con gái và một cậu con trai chân khoèo, và vì vậy, với Khổng Tử, cuối cùng ông đã được trao cho một người thừa kế khỏe mạnh. Nhưng Thục Hán Ông mất ngay sau khi Khổng Tử ra đời, để lại góa phụ trẻ phải tự lo cho mình.
Khổng Tử thẳng thắn về gia cảnh của mình. Ông ấy nói rằng, bởi vì ông ấy “nghèo và xuất thân từ một địa điểm thấp kém,” ông ấy không thể vào phục vụ chính phủ dễ dàng như những thanh niên xuất thân từ các gia đình nổi tiếng và vì vậy phải trở nên “thành thạo nhiều việc vặt vãnh”. Ông tìm được việc làm đầu tiên với gia tộc Jisun, một gia đình cha truyền con nối mà các thành viên chính của họ đã có nhiều thập kỷ làm cố vấn chính cho các nhà cai trị của Lu. Một loạt các chức vụ khiêm tốn với người Jisuns như người trông coi kho thóc và gia súc và là quan huyện trong lãnh địa phong kiến của gia đình đã dẫn đến những bổ nhiệm quan trọng hơn trong chính quyền Lu, đầu tiên là bộ trưởng công trình và sau đó là bộ trưởng tội phạm.
Các ghi chép thời đó cho thấy, với tư cách là bộ trưởng tội phạm, Khổng Tử đã có hiệu quả trong việc xử lý các vấn đề về luật pháp và trật tự nhưng thậm chí còn ấn tượng hơn trong các nhiệm vụ ngoại giao. Ông luôn đảm bảo rằng người cai trị và sứ mệnh của ông đã được chuẩn bị kỹ lưỡng cho những điều bất ngờ và những tình huống có thể khiến họ gặp nguy hiểm; ông cũng biết cách khuyên họ để đưa một cuộc đàm phán khó đi đến một kết thúc thành công.
Tuy nhiên, ông chỉ giữ chức vụ của mình trong một vài năm. Việc từ chức của ông là kết quả của một cuộc đấu tranh kéo dài với các gia đình cha truyền con nối — trong nhiều thế hệ, họ đã cố gắng giành quyền lực khỏi những người cai trị hợp pháp của Lu. Khổng Tử nhận thấy hành động của các gia đình là vi phạm và những hành động thiếu lễ nghi của họ là đáng phản đối, và ông sẵn sàng chiến đấu bằng các biện pháp công bằng hoặc xấu xa để khôi phục quyền lực của người cai trị. Một cuộc đụng độ lớn diễn ra vào năm 498 trước Công nguyên. Một kế hoạch hướng các gia đình đến việc tự hủy hoại đã bị phản tác dụng. Những người đứng đầu gia đình nghi ngờ Khổng Tử, và vì vậy ông không còn lựa chọn nào khác ngoài việc rời bỏ địa vị và ngôi nhà của mình.
2. 100 lời dạy của Đức Khổng Tử?
Những lời dạy quý giá của Đức Khổng Tử
Đọc hết mới là kẻ trọng đạo lý, hiểu hết mới mong có nhân cách hơn người
Hình hài của mẹ của cha
Trí khôn đời dạy, đói no tự mình
Sang hèn trong kiếp nhân sinh
Buồn vui sướng khổ thường tình thế thôi
Không hơn hãy cố gắng bằng người
Cho thiên hạ khỏi ai cười ai khinh
Có chí thì ham học
Bất chí thì ham chơi
Trí khôn tạo nên người
Đức nhân tìm ra bạn
Thành đạt nhờ đức dày
Làm nên nhờ có thầy
Đủ đầy nhờ có bạn
Gái ngoan nhờ đức hạnh
Trai mạnh nhờ lực cường
Tươi đẹp lắm người thương
Lực cường nhiều kẻ mạnh
Dễ thích nghi thì sống
Biết năng động thì nên
Đủ tài trí làm nên
Đủ sức bền thì thắng
Biết mình khi hoạn nan
Hiểu bạn lúc gian nguy
Nghèo hèn bởi tự ti
Ngu si vì tự phụ
Tài đức cao hơn phú
Hạnh phúc đủ hơn giàu
Sống trung tín bền lâu
Tình nghĩa sâu hạnh phúc
Đủ tài thì đỡ cực
Đủ sức thì đỡ nghèo
Dốt nát hay làm theo
Hiểu biết nhiều thì lợi
Hỏng việc thì hấp tấp
Va vấp bởi vội vàng
Cảnh giác với lời khen
Bình tâm nghe lời trách
Quá nghiêm thì ít bạn
Dễ dãi bạn khinh nhờn
Không hứa hão là khôn
Không tin xằng ít vạ
Làm ơn đừng mong trả
Được ơn nhớ đừng quên
Nhu nhược bị ép trèn
Quá cương thì bị gãy
Cái quý thì khó thấy
Dễ lấy thường của tồi
Của rẻ là của ôi
Dùng người tội sinh vạ
Đẹp lòng hơn tốt mã
Nền nã hơn kiêu kì
Thận trọng từng bước đi
Xét suy khi hành động
Hiểu biết nhiều dễ sống
Luôn chủ động dễ thành
Thận trọng trước lợi danh
Giữ mình đừng buông thả
Tránh xa phường trí trá
Tai vạ bởi nể nang
Tài giỏi chớ khoe khoang
Giàu sang đừng kênh kiệu
Học bao nhiêu vẫn thiếu
Hiểu bao nhiêu chẳng thừa
Nhân đức chớ bán mua
Được thua không nản trí
Đủ đức tài bớt lụy
Đủ dũng khí chẳng hàng
Có vợ đảm thì sang
Có bạn vàng thì quý
Đói nghèo vì bệnh sĩ
Quẫn trí dễ làm liều
Tỉnh táo với tình yêu
Biết điều khi yếu thế
Lo việc nhà chớ kể
Ân nghĩa chớ đếm đong
Người phúc lộc nhờ nguồn
Sống bất nghĩa tai ương
Sống bất lương tù ngục
Phải cầu xin là nhục
Phải khuất phục là hèn
Hay đố kị nhỏ nhen
Hay ép trèn độc ác
Lắm gian truân càng sáng
Nhiều hoạn nạn càng tinh
Với mình phải nghiêm minh
Với chúng sinh thân ái
Đang thắng phòng khi bại
Gặt hái phòng mất mùa
Thói quen thường khó chừa
Say sưa thường khó tỉnh
Sống ỉ lại ăn sẵn
Dễ bạc phân tán mình
Sống dựa dẫm ngu đần
Sống bất cần phá sản
Hay đua đòi hoạn nạn
Quá nể bạn tai ương
Gia đình trọng yêu thương
Sống nhịn nhường hỉ hả
Thiếu tình thương man trá
Gắn vàng đá cũng tan
Biết dạy dỗ con ngoan
Chịu bảo ban con giỏi
Tinh khôn nhờ học hỏi
Cứng cỏi nhờ luyện rèn
Sống vì nhau dễ bền
Sống vì tiền đổ vỡ Rèn con từ mới nở
Khuyên vợ lúc mới về
Muốn hiểu cần lắng nghe
Khốn nạn quên mẹ cha
Tốt đẹp hãy bày ra
Xấu xa nên đậy lại
Có ích thì tồn tại
Có hại thì diệt vong
Nhiều tham vọng long đong
Lắm ước mong lận đận
Hay vội vàng hối hận
Quá cẩn thận lỗi thời
Biết được người là sáng
Hiểu được bạn là khôn
Khiêm tốn là tự tôn
Kiêu căng là tự sát
Hứa trước thì khó đạt
Hèn nhát thì khó thành
Thù hận bởi lợi danh
Tranh giành vì chức vị
Giàu sang hay đố kị
Tài trí sinh ghét ghen
Tham giàu thì cuồng điên
Tham quyền thì độc ác
Vì tiền thì dễ bạc
Vì tình nghĩa bền lâu
Người hiểu nói trọn câu
Người dốt tâu phách lối
Có quyền thì hám lợi
Có tội thường xum xoe
Khờ dại hay bị lừa
Nó bừa hay vạ miệng
Đa ngôn thì tai tiếng
Ngậm miệng dễ được tin
Hám lợi hay cầu xin
Hám quyền hay xu nịnh
Thật thà hay oan trái
Thẳng thắn hay bị hại
Thông thái hay bị ngờ
Chiều con quá con hư
Tiền của dư con hỏng
Giàu mạnh thường thao túng
Nghèo vụng dễ theo đuôi
Người tài giỏi khó chơi
Kẻ trây lười khó bảo
Thành tâm thì đắc đạo
Mạnh bạo việc dễ thành
Quân tử thì trọng danh
Tiểu nhân thì trọng lợi
Bất tài hay đòi hỏi
Lộc lõi khó khiêm nhường
Tình nghĩa thường khó quên
Nợ nhân duyên khó trả
Khó thuần phục kẻ sĩ
Khó phòng bị tướng tài
Biết chấp nhận thảnh thơi
Hay hận đời đau khổ
Của quý thì khó giữ
Con cầu tự khó nuôi
Nhà dư của hiếm hoi
Nhà lắm người bạc cạn
Khó gần người quá sạch
Vắng khách tại quá nghèo
Dễ nổi danh kị hiền
Dễ kiếm tiền khó giữ
Kiếp người là duyên nợ
Lành vỡ lẽ thường tình
Bại thành từ lực trí
Thời gian đừng uổng phí
Biết suy nghĩ sâu xa.
3. Ý nghĩa 100 lời dạy của Đức Khổng Tử?
Những lời dạy của Khổng tử sẽ giúp còn người sống theo hướng tích cực, liêm chính. Từ những lời dạy này Khổng tử đã phần nào đó khôi phục lại được các giá trị truyền thống vfa vốn có của con người đó là lòng trưng thực, nhân từ, trung thành và lễ nghi trong xã hội Trung Quốc hiện này.
Trong lời dạy của ông đều là những sự minh họa về những vấn đề triết học và thiết thực đó là một sự hiểu biết sâu sắc của một nhà tư tử. Trong những lời dạy này của ông đều nói đến tình yêu, gia đình, mối quan hệ xã hội và những cách thức trở thành một nhà lãnh đạo tốt.
Ở những lời dạy của ông đã cũng cấp cho chúng ta sự hiểu biết về cuộc sống và các mối tương quan lẫn nhau.
Kỷ luật đối với người lãnh đạ theo Khổng Tử là rất cần thiết bởi nó sẽ tạo ra được sự ton trong của những người đi theo người lãnh đạo này.
Những câu nói của ông để lại đều mang tấm lòng yêu nước của mình tới mọi người, cũng cố được các giá trị về lòng nhân ái và truyền thống củ dân tộc.